Fani szczypiorniaka na całym świecie doskonale znają przepisy gry i wiedzą, czym jest rzut karny w piłce ręcznej. Ale ten sport nie może równać się popularnością z futbolem i na pewno nie brakuje laików, którzy oglądają piłkę ręczną od wielkiego dzwonu, albo wcale. Wielu z nich może nawet zadawać sobie pytanie, czy rzut karny w piłce ręcznej występuje. Jak można wywnioskować z pierwszego zdania – oczywiście, występuje. Jednak sam w sobie jest dość ciekawym tematem.

Można zadać sobie pytanie – kiedy dyktowany jest rzut karny w piłce ręcznej? Z jakiej odległości jest wykonywany? Czy może wykonywać go sam poszkodowany? Co może, a czego nie może robić bramkarz? Czy możliwa jest dobitka i na jakich zasadach? Te pytania mogą nurtować sympatyków sportu, a my postaramy się wyjaśnić wszystko, co do tyczy zagadnienia rzutu karnego w piłce ręcznej.

 Zakłady w piłce ręcznej 

Rodzaje rzutów w piłce ręcznej

Zaczniemy jednak trochę szerzej, by wprowadzić element dydaktyczny i przybliżyć zasady gry w piłkę ręczną, poprzez prezentację różnego rodzaju rzutów (stałych fragmentów gry), które występują w tym sporcie. Oto i one:

• Rzut rozpoczynający grę – jak sama nazwa wskazuje jest pierwszym z zagrań, które inicjują rozpoczęcie meczu. Mecz szczypiorniaka rozpoczyna drużyna, która wygrała losowanie. W drugiej połowie, grę rozpoczyna przegrany z losowania. Rzut rozpoczynający zawsze odbywa się w centralnej części boiska, stopa zawodnika musi, chociaż niewielką częścią, dotykać linii środkowej. Po sygnale gwizdkiem, w ciągu 3 sekund gracz musi wykonać podanie. Pozostali zawodnicy nie mogą przekroczyć linii środkowej, dopóki gracz nie wykona rzutu rozpoczynającego.
• Rzut z linii bocznej (aut) – po każdym wyjściu piłki za linię boczną, zawodnik powinien wykonać rzut z linii bocznej, czyli aut. Co istotne, gracz wykonuje go sam, nie czekając na sygnał dźwiękowy, bowiem sędzia nie musi ogłosić tego gwizdkiem i przeważnie tego nie robi. Zawodnik wykonujący rzut boczny musi chociaż jedną stopą stać na linii bocznej boiska i dopiero po oddaniu rzutu z linii bocznej stopa zawodnika może opuścić obszar linii. Źle wykonany rzut boczny może być decyzją sędziego wykonany ponownie. Podczas oddawania rzutu z linii bocznej, zawodnicy muszą stać w odległości wynoszącej co najmniej 3 metry od gracza rzucającego.
• Rzut od bramki – wykonywany jest przez bramkarza. Można go wykonać, gdy piłka znajdzie się za linią końcową boiska, lub znajduje się w polu bramkowym. Rzut od bramki wykonywany jest automatycznie i podobnie jak w przypadku autu sędzia nie musi go odgwizdywać. Ważny element proceduralny jest taki, że bramkarz może ponownie mieć kontakt z piłką po rzucie od bramki wyłącznie w sytuacji, w której dotknęła już ona innego zawodnika na boisku.
• Rzut wolny – rzut wolny wykonywany jest w sytuacji, w której zespół dopuścił się przewinienia. Gra zostaje przerwana przez arbitra gwizdkiem. Do sytuacji, w których przeciwnicy będą mogli wykonać rzut wolny, zalicza się np. faul, grę na czas, niesportowe zachowanie, błędy techniczne (np. błąd kroków, zagranie nogą), błąd podczas zmiany zawodników, celowe wykonanie rzutu piłki poza linię końcową lub boczną. Rzut wolny wykonuje się zazwyczaj z miejsca, w którym doszło do naruszenia zasad gry. Rzut wolny oddaje zawodnik z drużyny przeciwnej.
• Rzut karny – rzut karny jest dyktowany przez sędziego i wynika z naruszenia zasad gry. Dyktuje się je za: nieprawidłową interwencję zawodnika, wejście z piłką we własne pole bramkowe (tzw. „koło”) lub umyślne przeszkadzanie zawodnikowi, który wykonuje rzut na bramkę. Wykonuje się go z linii siódmego metra. W ciągu 3 sekund zawodnik musi wykonać rzut. Jeśli rzut karny zakończy się np. dotknięciem słupka, bramkarza lub poprzeczki, można ponownie zagrać piłkę. W piłce nożnej zawodnik strzelający w słupek czy poprzeczkę, gdy piłka nie dotknie innego gracza nie może już zagrać jej powtórnie. W szczypiorniaku takiego obostrzenia nie ma. Podczas oddawania rzutu karnego, inni zawodnicy muszą stać w określonym dystansie od rzucającego – odległość powinna wynosić co najmniej 3 metry, a bramkarz może swobodnie poruszać się, o ile nie przekracza „linii wyjścia bramkarza” (linii 4 metrów).

 Zakłady w piłce ręcznej 

W jaki sposób można oddać rzut w piłce ręcznej?

W jakie rzuty możemy wyróżnić w piłce ręcznej ze względu na sposób ich wykonania? Oto one:

• Rzut z biegu
• Rzut z przeskoku
• Rzut z wyskoku
• Rzut z padem
• Rzut z miejsca.
• Rzut z odchylenia
• Rzut sytuacyjny.

Nie wszystkie można odnieść do rzutu karnego, bo nie jest możliwe wykonanie takiego stałego fragmentu gry np. w biegu czy z wyskoku – wykluczają to przepisy. O tym jak wykonać rzut karny w piłce ręcznej jednak już wspominaliśmy powyżej.

Rzut karny w piłce ręcznej i nożnej

Wcześniej wspomnieliśmy już o jednej z różnic przy procedurze wykonywania rzutu karnego w piłce ręcznej i piłce nożnej, a mianowicie o kwestii dobitek przy dotknięciu słupka lub poprzeczki. Przy interwencji bramkarza bezpośrednia dobitka jest możliwa zarówno w futbolu, jak i szczypiorniaku.

Oczywiście podstawową i oczywistą różnicą jest fakt, że w piłce ręcznej rzut wykonuje się ręką, a w futbolu nogą, ale to truizm. Warto jednak zauważyć, że rzut karny jest znacznie bardziej powszechnym stałym fragmentem gry w piłce ręcznej – w każdym meczu można się spodziewać kilku lub czasem nawet kilkunastu rzutów karnych.

W futbolu karne są znacznie rzadsze. Oczywiście, zdarzają się mecze, takie jak finał ostatniego mundialu, gdy Szymon Marciniak aż trzy razy dyktował rzut karny, ale generalnie jeden karny w meczu to już dużo. Mają one ogromny wpływ na wynik w futbolu. W szczypiorniaku o karnych zapomina się znacznie szybciej, bo błyskawicznie następują kolejne.

Inna różnica – jeśli sędzia uzna, że zawodnik wykonujący celowo rzucił bramkarza piłką w twarz, wówczas ukarze wykonawcę czerwoną kartką. W futbolu takich obostrzeń nie ma.

W futbolu zdarzają się (choć bardzo rzadko) rzuty karne rozegrane podaniem – słynna akcja Leo Messiego z Luisem Suarezem w Barcelonie przeszła do historii La Liga. W piłce ręcznej podania przy rzucie karnym być nie może – wykonawca musi oddać rzut.

Rzut karny w piłce ręcznej i jego wpływ na wynik meczu

Jak już wspomnieliśmy – w piłce ręcznej dość często spotykamy się z rzutami karnymi. Jest to sport kontaktowy, bardzo fizyczny, pełen starć i konfrontacji. Rzuty wolne i rzuty karne dyktowane są niemal na okrągło – w każdej akcji. Specyfika tego sportu implikuje więc sporo rzutów karnych i ich znaczenie jest znacznie mniejsze niż w futbolu. Jednak jeśli drużyna wykonuje w meczu powiedzmy 8 rzutów karnych, to ich rozstrzygnięcie (gol lub brak gola) nomen omen rzutuje na wynik meczu i to w dużym stopniu.

Dlatego też karny jest istotny i jest elementem trenowanym przez zawodników czy zawodniczki w piłce ręcznej. Pewnie nie raz oglądając mecz piłki ręcznej, kibic zastanawiał się, co by było, gdyby ta drużyna skuteczniej egzekwowała rzuty karne, a nie seryjnie je marnowała. Dlatego też ćwiczą nie tylko wykonawcy, ale też bramkarze, którzy próbują najróżniejszych technik, by wyprowadzić zawodnika rzucającego z równowagi i obronić jego rzut lub doprowadzić do nietrafienia w bramkę.

 Zakłady w piłce ręcznej 

Technika wykonania rzutu karnego

Przy rzucie karnym bramkarz może wyjść do 4 metra (nie musi), a zawodnik musi stać na 7. metrze. Wykonawcy decydują się na różne sposoby wykonania rzutu. Jedni rzucają w pierwsze tempo, w upatrzone wcześniej miejsce. Inni patrzą na reakcje bramkarza i próbują wstrzelić się w dobry moment, by posłać piłkę, obok nogi czy ręki golkipera. Jeszcze inni markują rzut raz czy kilka razy i w końcu rzucają – oczywiście muszą to zrobić w ciągu czasu 3 sekund.

Wyróżnić można rzuty w powietrzu (piłka leci bezpośrednio do bramki) lub rzuty od kozła. W czasie gry rzuty z kozłem spotykane są bardzo rzadko, ale przy rzucie karnym może być to ciekawy sposób zaskoczenia bramkarza, np. poprzez posłanie piłki między jego nogami (na ogół pod wystawioną w górę nogą).

Mało który zawodnik czy zawodniczka zawsze wykonuje rzut karny w ten sam sposób, bo byłoby to bardzo czytelne dla bramkarzy, którzy szybko nauczyliby się technik danego gracza i przygotowali na nią antidotum. Dlatego też szczypiorniści muszą mieć opanowane kilka wariantów rzutów i odpowiednio nimi żonglować.

Przy korzystnym lub bardzo niekorzystnym wyniku zdarzają się rzuty karne wykonywane w dość wymyślny sposób – czasem w ekwilibrystycznym stylu (obroty, zwody), czasem przy pomocy tzw. „wkrętek”, niekiedy poprzez lobowanie bramkarza lub nawet rzut tyłem.

Nietypowe wykonania rzutów karnych w piłce ręcznej

Skoro jesteśmy przy takich sztuczkach, rzućmy okiem na kilka niezwykłych rzutów karnych w piłce ręcznej.

Prawda, że niezwykłe? Pokazuje to też, jakie możliwości daje wykonywanie rzutów karnych w szczypiorniaku i jak bardzo widowiskowy może to być sport. Potrzeba trochę finezji i oczywiście umiejętności!

FAQ rzut karny w piłce ręcznej:

1. Kiedy sędzia dyktuje rzut karny w piłce ręcznej?

Rzut karny w piłce ręcznej dyktowany jest za nieprawidłową interwencję zawodnika, wejście z piłką we własne pole bramkowe lub umyślne przeszkadzanie zawodnikowi, który wykonuje rzut na bramkę.

2. Z jakiej odległości wykonuje się rzut karny w piłce ręcznej?

Rzut karny w szczypiorniaku wykonuje się z 7 metra.

 Zakłady w piłce ręcznej